Akademik Bilisim 2009

TitleMekansal Bilişim: Gelişmeler ve Gelecek
Author(s)Author #1
Name: Caner Güney
Org: Istanbul Teknik Üniveristesi
Country: Turkey
Email: guneycan__at__itu.edu.tr

Other Author(s)
Keywordsmekansal bilişim mimarileri, coğrafi bilgi sistemleri, kent bilgi sistemleri, elektronik harita ve harita bilgileri üretimi
AbstractDünyanın, dinamik yapısı sebebiyle sürekli bir hareketlilik içinde olduğu ve değişim gösterdiği bilinmektedir. Teknolojinin yetişmekte zorlanılan bir hızla gelişimi ve insanoğlunun dünyaya müdahaleleriyle de bu değişimler beraberinde birçok sorunu getirmektedir. Gerek oluşan sorunları çözmek gerekse sorunların oluşabileceğini önceden öngörüp gerçekleşmelerine olanak tanımamak için, dünyayı ve dünyada mekan ve zaman kavramlarını daha iyi anlamak gerekmektedir. Bu nedenle, jeomekansal (yermekansal) veri ve bilgilerin mekansal teknolojiler ile birlikte toplum yararına, sorumlu ve bilinçli kullanımını arttıracak çalışmalar, uluslararası ve ulusal ölçeklerde, sürdürülebilirlik yaklaşımları kapsamında gerçekleştirilmektedir. Jeomekansal bilginin üretilip yönetilmesi ve etkin bir şekilde insanlığın hizmetine sunulması, ülkelerin öncelikli görevleri arasında kabul görmektedir.

Doğal kaynakların, çevrenin ve ekolojik dengenin korunabilmesi, ekonomik çözümlerle global değişimlerin gözlemlenebilmesi, doğru, rasyonel ve hızlı verilerin/bilgilerin elde edilebilmesi, sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilebilmesi ve daha iyi bir gelecek için toplumun bütün bireylerinin mekansal bilgiye ulaşabildiği, bu sayede dünyayı anlayabildiği ve onunla iletişim kurabildiği 'dijital dünya' yaklaşımı global ölçekte oluşturulmaya çalışılmaktadır. GEO (Group on Earth Observation), GEOSS (Global Earth Obsereving System of Systems), IGOS (Integrated Global Observing Strategy), GGOS (Global Geodetic Observating System) vb. yer yuvarının gözlemlendiği, araştırıldığı projelerdeki her yeri kaplayan mekansal veriler/bilgiler (pervasive nature of spatial information) ile her yerde bulunan mekansal bilgi sistemi (ubiquitous GIS, U-GIS), LBS, Google Map/Earth, Microsoft VirtualEarth gibi internet üzerinden harita servisleri (web mapping services) vb. uygulamalar dijital dünya yaklaşımının temelini oluşturan mekansal bileşenlerdendir. Cep telefonlarındaki navigasyon uygulamalarından farklı türdeki uydu verilerinin (radar, optik, gravite, GNSS, altimetre vb.) entegrasyonuna kadar geniş bir yelpazede bulunan gereksinimleri karşılayacak ve farklı teknolojilerin mekana ilişkin hizmetlerde kullanılmasına öncü olacak yaklaşım Mekansal Bilişim (spatial informatics geospatial informatics geo-informatics)dir ve bu yaklaşıma tüm dünyada artan bir ilgi bulunmaktadır. 'Mekansal Bilişim', mimarisinde bulunan tüm ileri tekniklerin kullanımı sayesinde dünyanın anlaşılmasına ve yönetişimine (governance), dijital dünyanın oluşturulmasına katkıda bulunabilmektedir. Son on yılda mekansal bilişim ve dijital dünya yaklaşımlarının bilimsel araştırmaları, teknik uygulamaları yanında sürdürülebilirlik ve sosyal boyutları da önem kazanmıştır. Bu bilince sahip mekansal veri/bilgi sağlayıcıları, mekansal teknoloji üreticileri, altyapı ve standart geliştiricileri, ve tüm bunların kullanıcıları (uluslararası veri/bilgi değişimi ve işbirliği vb. ile) global ölçekte düşünerek yerel uygulamalar gerçekleştirmektedir.

Verilerin büyük bir kısmının mekansal bileşeni vardır. İçinde bulunduğumuz bilgi çağında herhangi bir mekanla ilgili doğru, güvenilir dijital verilere/bilgilere, hızlı ve anlık ulaşabilmenin, 4 boyutlu görsel veriye sahip olmanın, bu verilerin etkin yönetiminin önemi giderek artmakta ve tüm bunların en az maliyet ile gerçekleştirilmesi beklenmektedir. Bu gereksinimler ile birlikte gelişen teknoloji ve üretim süreçleri, Geomatik Mühendisliğinin uygulama alanlarını zenginleştirmektedir. Geomatik Mühendisliği de bir çok farklı uygulama için mekansal bilişim mimarileri geliştirmek durumundadır. Mekansal verinin entegrasyonunda ve değerlendirilmesinde, mekansal-zamansal analizlerinde, bilgi üretiminde, görselleştirmede vb. konularda kullanıcı gereksinimlerine yönelik yeni gelişkin teknolojiler ve çözümler kullanılmaktadır.

Kentsel dönüşüm, 3 boyutlu kadastro, yer altı kadastrosu, güncel navigasyon bilgilerinin üretimi, bütünleşik kıyı yönetimi, sürdürülebilir çevre ve biyoçeşitliliğin yönetimi konuları mekansal boyutları olan günümüzün güncel problemlerinden sadece bazılarıdır. Bu ve benzeri mekansal problemlerin çözümünde kullanılmak üzere birçok farklı sektör ve disiplin uzayda/havada/karada/denizde/siberde bulunan gözlem platformlarından elde ettikleri yoğun ve büyük miktardaki dijital veri ve bilgileri, Jeomekansal Bilgi Sistemi (CBS) teknolojisinin desteği ile mekansal-zamansal analiz edip gerek araştırmacıların gerekse karar-vericilerin kullanımına uygun olarak internet üzerinden yayınlamaktadır. Aynı zamanda yayınlanan bu bilgileri düzenli olarak güncelleyip artan çeşitlilikteki kullanıcılarına sunarak bu hizmetin devamlılığını da sağlamaktadırlar. Genel olarak bu süreci sağlayan tüm gelişkin teknolojik altyapı ve mimariler mekansal bilişim kavramının özünü oluşturmaktadır. Bu çerçevede, bu çalışma da özellikle mekansal bilişim mimarileri ve mekansal yönetişim konuları, bunların nasıl ve nerelerde uygulanabileceği ve mekansal bilişim sektörünü yakın gelecekte bekleyen fırsatlar ve tehlikeler tartışılacaktır.
Topics Coğrafi Bilgi Sistemleri, Haritalar ve Mashup
Mekansal Bilişim
Comments
Submission not uploaded
 

 

Powered by OpenConf®
Copyright ©2002-2008 Zakon Group LLC