19. Akademik Bilisim Konferansi

BaşlıkBilgisayımsal Düşünme Sürecinin Doğasına İlişkin Nitel Bir Analiz
Yazar(lar) Yazar 1
Name: Murat Çınar
Org: Hacettepe Universitesi
Country: TR
E-mail: muratcinar_AT_hacettepe.edu.tr

Yazar 2
Name: Hakan Tüzün
Org: Hacettepe Üniversitesi
Country: TR
E-mail: htuzun_AT_hacettepe.edu.tr
Diğer Yazar(lar)murat_cinar_AT_rocketmail.com
Anahtar KelimelerBilgisayım, Bilgisayımsal düşünme, problem çözme, programlama eğitimi, kodlama, eğitsel robot programlama
Özet
Bilgisayarların bilgiye erişim kalıplarını değiştirmesi ile düşünmeyi
geliştirmesi arasındaki ayrıma dikkat çeken ilk isimlerden olan Papert 
bilgisayarların zihinsel süreçlere sadece araçsal olarak değil daha da 
gerekli şekilde hatta fiziksel bağlantıları oldukça uzaklaştırıldığında 
dahi insanların nasıl düşündüğünü etkilemek suretiyle kavramsal açıdan
düşünme süreçlerine katkıda bulunabileceğini ileri sürmüştür. 
Yenilikçi olmasına karşın 1980’lı yıllarda hâkim olan geleneksel okul 
kültürü nedeniyle geniş ölçüde yayılamayan bilgisayar bilimi kavramlarının
 öğrencilerin entelektüel düşünme becerilerini geliştirilmesinde 
kullanılabileceği görüşü 2000’li yılların ortasında bilgisayımsal düşünme 
 kavramı ile yeniden popülerlik kazanmıştır.
 Bilgisayımsal düşünme, bilgisayar bilimleri için temel kavramlardan 
yararlanarak problemler çözmeyi, sistemler tasarlamayı ve insan 
davranışlarını anlamayı kapsamaktadır. Bilgisayar bilimleri alanının 
genişliğini yansıtan bir dizi zihinsel aracı içeren bilgisayımsal 
düşünmenin özü bir problem ile karşılaşıldığında bilgisayar bilimcisi gibi
 düşünmektir. Bilgisayımsal düşünme sadece bilgisayar uzmanlarının değil herkesin öğrenmek ve kullanmak için istekli olabileceği evrensel olarak uygulanabilir bir tutum ve beceri sunmaktadır. 
Bilgisayımsal düşünme kavramı yaygınlaştıkça bu düşünme becerisinin 
gelişiminin nasıl destekleneceği ve değerlendirileceğine ilişkin daha 
pratik soruları ön plana çıkmaya başlamıştır. 
Programlama sadece bilgisayımsal düşünmenin temel bir becerisi ve 
bilgisayımsal düşünmeyi içeren bilişsel görevleri desteklemek için kilit
 bir araç değil, aynı zamanda bilgisayımsal düşünme yeterliliklerinin 
sergilenmesini de sağlayan önemli bir araçtır. 
Dünya genelinde bilgisayımal düşünme ve programa etkinlikleri dâhil olmak
 üzere bilgisayar bilimlerinin müfredata entegrasyonuna ilişkin artan 
girişimler bulunmaktadır. Başta kodlama olmak üzere bilgisayımsal 
düşünmenin eğitimdeki pratik uygulamalarının yaygınlaşmasına rağmen 
bilgisayımın nasıl gerçekleştiği, hangi bilişsel faktörlerin ön plana 
çıktığı, uygulama sürecinde hangi bariyerlerin oluştuğu ve farklı 
gereksinimleri olan öğrenenlerin nasıl destekleneceğine literatür oldukça
 sınırlıdır. 
Ayrıca bilgisayımsal düşünmeye yönelik uygulamaların bilgisayımsal düşünme
 bileşenlerini ne derecede adreslediği bilinmeden söz konusu uygulamaların 
öğretimsel ve pratik çıktılarının tam anlamıyla anlaşılması mümkün
gözükmemektedir. 

Bu çalışmada eğitsel robot ve geleneksel programlama olmak üzere iki 
farklı yöntemle gerçekleştirilen programlama etkinlikleri aracılığıyla 
desteklenen bilgisayımsal düşünme süreçlerinin derinlemesine incelenmesi 
amaçlanmaktadır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasının 
benimsendiği araştırmada çalışma grubunu Adana iline bağlı bir mesleki ve 
teknik anadolu lisesinin 10.sınıfında okuyan 41 öğrenci oluşturmaktadır. 
Uygulama sürecinin başında seçkisiz olarak oluşturulan iki gruptan birindeki öğrencilere eğitsel robotlar diğerindekilere ise bilgisayar 
programlama araçları aracılığıyla haftada 4 ders saati olmak üzere 11 
hafta boyunca programlama eğitimi verilmiştir. 
Veri toplama sürecinde nitel veri toplama yöntemlerinden odak grup görüşme 
kullanılmış olup, veriler içerik analiziyle çözümlenmiştir. Bulgular nitel
 verilerden elde edilen kodların tematik olarak gruplandırılmasıyla elde 
 edilen kategoriler ışında sunulmuştur. Sonuçlar bilgisayımsal düşünmenin 
ayrıntıları ayırt etme ve basitleştirme yoluyla karmaşıklıkla başa çıkmayı kolaylaştırdığını böylece büyük ölçekli konular üzerinde çalışmaya olanak 
sağladığını göstermektedir. Bilindiği gibi bilgisayımsal düşünmenin 
temelinde yer alan becerilerden olan soyutlama sadeleştirme yapmak için 
detayları ortadan kaldırmak ve ana hatları gösteren genellemeler 
türetmektir. Soyutlama bir anlamda karmaşıklık karşısında basitliği 
sezinleme ve oluşturma becerisidir. Programlama problemlerini çözme 
sürecinde öğrenciler bilişsel desteğin yanında duyuşsal desteğe sıklıkla 
ihtiyaç duymuştur. Öğrencilerin probleme çözme sürecinde özellikle 
strateji geliştirme aşamasında zorlandıkları belirlenmiştir. 
Kompleks programlama görevleri esnasında takım çalışmasının unsurları daha
 görünür hale gelmiştir. Özellikle programlama görevinin anlaşılması ve 
problemin tanımlanması aşamasında ortak çalışma ön plana çıkmıştır. 
Programlama esnasında ortaya çıkan söz dizimsel hataların yanında klavye 
 kullanım becerisi düşük olması ve programlama araçlarının arayüzünün 
yabancı dilde olması önemli bir bariyer oluşturmuştur. 
Programlama problemlerinin çözümü esnasında öğrenciler odaklanma ve dikkat 
etme süreçlerinin önemini sıklıkla vurgulamıştır. Öğrenciler öğretmen ve 
akran desteğinin yanı sıra programlama araçlarının sağladığı 
yönlendirmelerin oldukça faydalı olduğunu belirtmiştir. 
Çalışma kapsamında bilgisayımsal düşünmenin doğasına ait elde edilen 
çıkarımların bu düşünme biçiminin geliştirilmesine yönelik stratejilerin 
geliştirilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Başlıklar AB-Bildiri
Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Toplumu
Eğitim Teknolojileri ve Fatih Projesi
Temel Bilimlerde Bilişim
Dosya
 

 

Powered by OpenConf®
Copyright ©2002-2015 Zakon Group LLC